Mùng 5 tháng 5 là một trong những ngày Tết khá quan trọng đối với người Việt. Chính vì thế, vào ngày này, nhiều gia đình thường tìm hiểu kỹ lưỡng để chuẩn bị thật chu đáo cho ngày Tết Đoan Ngọ này. Vậy tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời? Để trả lời được câu hỏi này, mời bạn theo dõi bài viết dưới đây của chúng tôi nhé.
1. Tết Đoan Ngọ là gì?
- Tết Đoan Ngọ là một trong những lễ Tết lớn của nước ta, diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, hay còn gọi là Tết Đoan Dương hoặc Tết Giết sâu bọ. Theo quan niệm người xưa vào ngày này thì sâu bọ, giun, sán,… bên trong hệ tiêu hoá sinh sôi phát triển nguy hại cho sức khoẻ vì vậy cần tiêu diệt chúng.
- Đây được xem là một trong những ngày lễ truyền thống mang ý nghĩa văn hóa phong phú. Nó có mặt không chỉ ở riêng Việt Nam hay Trung Quốc mà còn có mặt ở Triều Tiên, Hàn Quốc. Đó là lý do, Tết Đoan ngọ thực chất là một phong tục lễ tết Á Đông gắn liền với quan niệm về sự tuần hoàn của thời tiết trong năm.
- Ngoài ra, tại Việt Nam có một truyền thuyết đã được lưu truyền về ngày Tết Đoan Ngọ. Ngày xưa, có một ông lão với danh xưng là Đôi Truân đã giúp cho nông dân giải được nạn sâu bọ trong vụ mùa bằng cách lập một đàn cúng đơn giản gồm có bánh tro, trái cây, sau đó ra trước nhà mình vận động thể dục, trong nháy mắt sâu bọ đã đi mất. Về sau, ông dặn dân chúng hằng năm đúng ngày này cứ làm theo những gì ông đã dặn, sâu bọ sẽ đi hết.
- Để tưởng nhớ, dân chúng đã đặt ngày Tết Đoan ngọ là ngày “Tết diệt sâu bọ” và đây cũng là dịp để thờ cúng tổ tiên được lưu truyền tới ngày nay. Mặt khác, gọi Tết Đoàn Ngọ là “Tết giết sâu bọ” vì trong giai đoạn chuyển mùa, chuyển tiết, dịch bệnh dễ phát sinh. Lễ cúng như một cách để diệt trừ” sâu bọ”, xua đuổi hết bệnh tật…
- Bên cạnh việc trừ trùng phòng bệnh, người dân còn quan niệm rằng việc dân trái cây, phẩm vật cúng tổ tiên vào ngày này còn với mục đích để cầu mong một mùa bội thu.
- Năm 2024, Tết đoan ngọ ngày 5/5 âm lịch sẽ rơi vào thứ Hai ngày 10/6/2024.
2. Những điều cần lưu ý khi cúng Tết Đoan Ngọ
- Theo sách Văn khấn toàn tập, nên cúng Tết Đoan Ngọ vào đúng chính Ngọ (12 giờ trưa ngày 5.5 âm lịch). Nếu không thể cúng đúng giờ, người dân chỉ cần thắp hương, cúng lễ và buổi sáng, không nên vượt quá giờ Ngọ.
- Khi làm lễ cúng, gia chủ cần ăn mặc gọn gàng, nghiêm túc, có thể xem lịch chọn giờ tốt để dâng hương, đọc văn khấn. Thực phẩm cúng lễ phải sạch, tươi, ưu tiên đặc sản gần gũi với quê hương hoặc gia đình có sẵn. Không nên ăn trước khi cúng mà phải đợi khi cúng xong, cả nhà sum vầy bên mâm cỗ.
- Ngày này, nhiều gia đình sẽ có phong tục tắm nước lá để thanh tẩy cơ thể, giết sâu bọ bằng cách ăn cơm rượu, vải, mận… Bên cạnh đó, để tránh xui rủi, người dân từ xưa đã có các kiêng kị như: không vứt giày dép lộn xộn (vì trong tiếng Hán giày dép là “tà”), kiêng đánh rơi hay chi tiền vào việc không xứng đáng, không mua vật phẩm có hình thù kỳ lạ vì có thể gặp vận trình trắc trở…
- Dịp Tết Đoan ngọ người xưa vẫn có ý thức kiêng kị để tránh xui rủi, cụ thể:
- – Không vứt giày dép lộn xộn (tiếng Hán giày dép là “tà”) nhằm tránh năng lượng xấu, vận xui vào nhà.
- – Tránh chi tiền vào việc không xứng đáng, kị đánh rơi tiền – vì người xưa cho như thế là đánh rơi tài lộc.
- – Không mua vật phẩm có hình thù kỳ lạ, không rõ nguồn gốc – vì có thể gặp vận trình trắc trở.
- – Hạn chế tới nơi nhiều năng lượng xấu (như bệnh viện, đám tang, nghĩa trang… ngày này vì nơi lạnh lẽo, nặng âm khí dễ nhiễm năng lượng xấu.
- Theo các chuyên gia, để đón lành tránh dữ, gia tăng dương khí trong ngày Tết Đoan ngọ thì dân gian vẫn kiêng những việc trên – mặc dù những quan niệm đó chưa được xác thực, tùy quan niệm mỗi người mà kiêng hoặc không kiêng. Xã hội ngày một phát triển nhưng nét đặc sắc văn hóa Tết Đoan ngọ vẫn được bảo tồn và phổ biến.
- Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ (nguyên giảng viên ĐH KHXH&NV chia sẻ trên báo chí): Ngày 5/5 âm lịch ngoài tục lệ dùng thực vật làm cỗ cúng và diệt sâu bọ bằng cách ăn hoa quả, hoặc xông, tắm để gột sạch cơ thể. Nhưng về tư tưởng chung thì hướng về y dược, ẩm thực, tích lũy thuốc thang để cầu mong một cuộc sống an khang. Tết Đoan Ngọ Việt Nam yếu tố y dược dân gian nổi trội hơn hẳn.
- Quan niệm về khí tượng dân gian phương Đông coi ngày 5/5 Âm lịch là ngày cực dương (đỉnh của khí dương) – ngày nóng nhất trong năm. Khi ấy, cây cỏ, con người trong hệ sinh thái cũng ở trạng thái cực dương. Ngày này, người ta thường tìm những dược liệu vào đúng giờ Ngọ – cực dương của dương để hái về làm thuốc.
- Người dân hái cây cỏ, thảo dược đem phơi khô để tích trữ dùng cho cả năm. Ngày này, người ta thường tìm những dược liệu vào đúng giờ Ngọ – cực dương của dương để hái về làm thuốc sẽ có chất lượng tốt.
3. Cúng Tết Đoan Ngọ trong nhà hay ngoài trời?
- Xưa kia, nhiều nơi ở Việt Nam cúng Tết Đoan Ngọ cả ở trong nhà và ngoài sân. Cúng ngoài trời có ý nghĩa cảm tạ trời đất, thần phật phù hộ cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, gia đình bình an, may mắn, vạn sự như ý. Còn cúng ở trong nhà nhằm cảm ơn tổ tiên che chở cho con cháu khỏe mạnh, tốt lành.
- Tuy nhiên ngày nay, vì điều kiện không cho phép, hầu hết các gia đình chỉ làm một mâm lễ cúng trong nhà. Điều này không làm giảm ý nghĩa của nghi lễ, vì quan trọng nhất là gia đình, con cháu thành tâm lễ bái, hướng thiện.
- Lễ vật không thể thiếu trong mâm lễ Tết Đoan ngọ
- Tết Đoan ngọ thường dùng các vật phẩm thực vật dâng cúng – chị Kim Ngọc Thúy (chủ shop hoa quả ở phố Hai Bà Trưng) chia sẻ. Theo đó, mâm cúng Tết Đoan ngọ cổ truyền đơn giản. Về hoa quả thì theo mùa – chủ yếu là các loại quả như mận, vải, dưa hấu…
- Tùy vùng miền mà có thay đổi, nhưng nét chung là đều có hương, hoa, vàng mã, trái cây tươi, cơm rượu nếp. Một số nơi không thể thiếu xôi, chè hạt sen, hoặc như người Nùng không thể thiếu bánh khúc, người Huế không thể thiếu đặc sản chè kê…
- Tết Đoan ngọ gần đây có khác xưa, bởi ngày nay các shop hoa quả đua nhau ra mắt khách hàng các set lễ cúng Tết Đoan ngọ. Cũng là hoa quả, vật phẩm quen thuộc – nhưng phải là hàng tuyển chọn để biện thành những mâm lễ VIP đẹp mắt (và đẹp cả giá) với hoa sen, mận (VIP), rượu nếp cái – nếp cẩm, vải thiều Thanh Hà loại 1, bánh tro (gio), bánh cổ truyền… bày trong mẹt, hoặc lá sen rất độc đáo. Khách chỉ cần báo trước 1 ngày là chủ shop sắp lễ chu đáo.
- Người bận rộn nhưng có điều kiện chỉ cần mua về bày cúng được ngay, không tốn nhiều thời gian biện lễ. Nhiều gia chủ không ngần ngại còn yêu cầu shop chọn set hoa quả Nhật, Hàn, Mỹ, Úc… để dâng cúng tại tư gia, văn phòng, cửa hàng… rất sang trọng.
Xem thêm: Cơm rượu Tết Đoan Ngọ có cồn không 2024
4. Mâm cúng Tết Đoan Ngọ trong nhà
- – Mâm cúng của miền Bắc sẽ có dưa hấu đỏ, các loại hoa quả theo mùa (mận, vải, đào…). Một số vật phẩm cúng khác là bánh tro, xôi, chè…
- – Từ Thanh Hóa vào đến Huế (miền Trung) có chè kê, thịt vịt. Cơm rượu nếp cúng là nếp trắng, nén thành khối đẹp mắt. Thịt vịt có thể nướng, luộc.
- Từ Đà Nẵng vào đến Quảng Ngãi thường nấu xôi chè để cúng. Nhà nào có trồng cây thì cho trẻ nhỏ nhà hàng xóm vào vườn hái trái ăn lấy lộc.
- – Mâm cúng của người miền Nam có bánh ú (na ná bánh tro miền Bắc), chè trôi nước, xôi gấc… Cơm rượu nếp trắng viên khối tròn (không để rời như miền Bắc, hay ép thành khối như miền Trung). Hoa quả cúng miền Nam là hoa quả tươi miệt vườn đặc sắc.
- Xưa một số nơi cúng Tết Đoan ngọ cả trong nhà và ngoài sân – có ý cúng trong nhà để cảm ơn tổ tiên đã che chở cho con cháu luôn bình an và khỏe mạnh; cúng ngoài sân để tạ ơn trời đất, thần Phật đã phù hộ cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và cầu mong các vị tiếp tục phù hộ cho con cháu bình an, hạnh phúc, việc làm ăn và học tập may mắn, thuận lợi, tốt đẹp hơn.
- Nhưng ngày nay hầu như chỉ làm 1 mâm cỗ cúng trong nhà – như thế cũng không làm giảm ý nghĩa ngày Tết Đoan ngọ, bởi quan trọng nhất là con cháu thành tâm hướng thiện.
- Về các loại vật phẩm dâng cúng được lý giải theo dân gian như sau:
- – Cơm rượu nếp: Cả 3 miền đều cúng Tết Đoan ngọ bằng cơm rượu nếp – vì theo quan niệm dân gian bộ máy tiêu hóa của con người có nhiều ký sinh gây hại không dễ diệt. Tới ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch chúng đồng loạt trỗi dậy. Khi đó con người ăn rượu nếp có vị nồng cay cho chúng say bí tỉ, rồi ăn tiếp các hoa quả vị chua, chát vào mới có thể loại bỏ những loài ký sinh có hại này.
- – Bánh tro (bánh gio) vị nhạt, tính mát, ăn với đường hoặc mật giúp giải nhiệt cơ thể.
- – Thịt vịt với tính mát, có tác dụng cân bằng phong huyết, âm dương trong cơ thể được lựa chọn làm món chính trong ngày này. Tết Đoan ngọ ăn thịt vịt sẽ mát, làm sảng khoái cơ thể – còn có ý ngầm là xua đi điều xui rủi).
- Để cúng Tết Đoan ngọ chuẩn, Phong Thủy Phùng Gia khuyên người dân nên:
- Cúng Tết Đoan ngọ vào đúng chính Ngọ (12 giờ trưa ngày 5/5 âm lịch). Nếu thời gian không cho phép, người dân chỉ cần thắp hương cúng lễ trong sáng 5/5 âm lịch là được, lưu ý không nên vượt quá giờ Ngọ.
- Tùy vùng miền mà lựa chọn sản vật cúng Tết Đoan ngọ, nhưng đều cần có hương, đèn, vàng mã, nước và rượu nếp…
- Chị Kim Ngọc Thúy chia sẻ khi sắm lễ cúng Tết Đoan ngọ cần lưu ý:
- – Nên chọn hoa quả tươi, ngon, sạch sẽ có nguồn gốc. Ưu tiên hoa quả gần gũi, đặc sản quê hương, hay gia đình có sẵn.
- – Không nên ăn trước khi cúng (dù để riêng đồ cúng và đồ ăn).
- – Trang phục khi cúng cần nghiêm túc, gọn gàng để nghi lễ được trang nghiêm. Nhiều gia chủ còn cẩn thận chọn giờ tốt để thắp hương, đọc văn khấn.
- Sau khi cúng xong, cả nhà sẽ cùng sum vầy cùng thưởng thức đồ cúng.
Xem thêm Tết Đoan Ngọ ăn gì để giết sâu bọ 2024
5. Dịch vụ nấu cỗ Tết Đoan Ngọ tại Share Food
- Với kinh nghiệm hơn 5 năm hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ nấu cỗ tại nhà, Share Food cũng gợi ý thêm để các bạn tím hiểu Dịch vụ đặt mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ 5/5 Âm lịch
và hứa hẹn mang tới những dịch vụ tiệc tốt nhất cho các khách hàng.
Vậy là quý khách đã nắm được Tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời 2024 rồi. Để đặt mua vui lòng inbox fanpage Share Food.
tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời tết đoan ngọ cúng trong nhà hay ngoài trời